در سطح جهانی ، عرضه مواد شیمیایی سالهاست سریعتر از تقاضا رشد کرده و امروزه آسیا ۵۷ % از پلاستیک جهان را تولید میکند که از این میزان ، چین بهتنهایی تقریباً سه برابر بیشتر از کل اتحادیه اروپا یعنی ۳۵% سهم را دارا میباشد . طبق گزارش انجمن صنفی پلاستیک اروپا ، سهم بازار جهانی اروپا در بازار پلاستیک از ۲۲% در سال ۲۰۰۶ به ۱۲% در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته و گردش مالی این صنعت نیز از ۴۵۷ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۲ به ۳۹۸ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۴ تنزل پیدا کرده است.
صنعت شیمیایی اروپا تحت فشار واردات
ارزان از چین، آسیا، خاورمیانه و ایالات متحده قرار گرفته و Ineos
هشدار داده که این واردات ناعادلانه ، جایگاه تولیدکنندگان
مواد شیمیایی اروپایی را تضعیف کرده است. واردات اروپا از چین در نیمه اول ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ، حدود ۸ % افزایش یافته و به گفته Ineos،
این محصولات « با کربن بالا » هستند؛ محصولاتی که هزینه انرژی اروپایی و هزینه
کربن EU ETS (نظام تجارت انتشار گازهای گلخانه ای اتحادیه
اروپا) را نمی پردازند، در حالیکه تولیدکنندگان اروپایی هر دو هزینه را متحمل میشوند.
این شرکت افزود که توافق تجاری اتحادیه اروپا با ایالات متحده در ماه ژوئیه باعث
تیرهتر شدن بیشتر فضا شد. زیرا در صورت تصویب، تعرفههای اتحادیه اروپا بر طیف
وسیعی از مواد شیمیایی از ۶.۵ % به صفر کاهش مییابد. بنظر می رسد کاهش تعرفهها بر
مواد شیمیایی ایالات متحده، ادعای کمیسیون اروپا مبنی بر طرح حمایت از صنایع
شیمیایی را تضعیف می سازد.
در سطح جهانی ، عرضه مواد شیمیایی سالهاست
سریعتر از تقاضا رشد کرده و امروزه آسیا ۵۷ % از پلاستیک جهان را تولید میکند که از این میزان ، چین بهتنهایی
تقریباً سه برابر بیشتر از کل اتحادیه اروپا یعنی ۳۵% سهم را دارا میباشد . طبق گزارش انجمن
صنفی پلاستیک اروپا ، سهم بازار جهانی اروپا در بازار پلاستیک از ۲۲% در سال ۲۰۰۶
به ۱۲% در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته و گردش مالی این صنعت نیز از ۴۵۷ میلیارد یورو در
سال ۲۰۲۲ به ۳۹۸ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۴ تنزل پیدا کرده است. اتحادیه اروپا به
منظور حمایت از صنایع ، در سال ۲۰۲۴، اقدامات
ضد دامپینگ انجام داد و برای برخی محصولات مانندPET چین ، تعرفههایی بین ۷ تا 24% را وضع نمود اما برای محصولی
مانندABS تنها ۳.۷% تعرفه پیشنهاد شده که از نظر شرکتهای اروپایی ، ناکافی است.
تحلیلگران اعتقاد دارند ظرفیت قابل توجه چین و تمایل تولیدکنندگان چینی به نرخ
بالای تولید علیرغم قیمتهای پایین ،
فشار بر تولیدکنندگان اروپایی را حفظ خواهد کرد. همزمان هزینه انرژی ، خوراک و
نیروی کار در اروپا بالا رفته و بهویژه در غیاب گاز ارزان روسیه ، رقابتپذیری صنایع
شیمیایی اروپا کاهش یافته و چند کراکر اروپایی نیز تعطیل شدهاند. این در حالی است
که واحدهای ایالات متحده و خاورمیانه با هزینه کمتر میتوانند به اروپا صادرات
داشته باشند. برخی تحلیلگران نیز معتقدند تعرفههای ضد دامپینگ ممکن است صرفاً
مسیر واردات را تغییر دهد و لزوماً موجب بهبود وضعیت تولیدکنندگان اروپایی نشود.
در نهایت هشدار داده میشود که سرعت تحولات بازار بسیار بیشتر از توان واکنش سیاستگذاران
اروپایی است و اگر اتحادیه اروپا تا پایان سال ۲۰۲۶ اقدام مؤثری انجام ندهد، احتمال تعطیلی
واحدهای بیشتری در صنایع شیمیایی اروپا وجود خواهد داشت.
*Ineos شرکت خصوصی چندملیتی مستقر در بریتانیاست که بعنوان یکی از
بزرگترین تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی، شیمیایی و پالایشگاهی جهان شناخته میشود.